Μέσα σε μόλις λίγες ημέρες γνώρισε τεράστια απήχηση. Το Facebook γέμισε με φωτογραφίες φίλων, όπως θα είναι στα δεύτερα «ήντα» και μόλις αποκτήσαμε μια πλήρη εικόνα για το πώς θα μοιάζουμε σε καμιά τριανταριά χρόνια από σήμερα, άρχισε η αμφισβήτηση και η αμφιβολία για το πόσο ασφαλές ήταν το όλο εγχείρημα, αφού τα δεδομένα μας μαζί με τις ρυτίδες μας καταχωρήθηκαν σε μια βάση δεδομένων στην οποία δεν έχουμε πρόσβαση ούτε δικαίωμα να επέμβουμε για να διαγραφούν.

Ο λόγος φυσικά για το περίφημο FaceApp μια εφαρμογή που μπορεί να υπάρχει από το 2017, αλλά μόλις τις προηγούμενες εβδομάδες έγινε viral και κατάφερε να συγκεντρώσει περί τους 12,7 εκατ. νέους χρήστες. Όλα τα παραπάνω βέβαια τα γνωρίζουμε αυτό που δεν γνωρίζουμε ίσως είναι ποιος κρύβεται πίσω από την περίφημη αυτή εφαρμογή η οποία μονοπώλησε διαδικτυακούς τοίχους και συζητήσεις την τελευταία περίοδο.

Ο Yaroslav Goncharov λοιπόν, είναι Ρώσος και έχει πολυετή εμπειρία στο χώρο της τεχνολογίας. Έχει εργαστεί στο παρελθόν στα Windows Mobile για τη Microsoft και υπήρξε συνιδρυτής της εταιρείας Yandex η οποία πουλήθηκε στην Google της Ρωσίας έναντι 38 εκατ. δολαρίων, ποσό που τον έκανε πλούσιο.

Ωστόσο η μεγαλύτερη επιτυχία αλλά και το μεγαλύτερο άγχος του Yaroslav Goncharov προήλθε από μια εταιρεία πολύ μικρότερη σε μέγεθος από την Yandex, το FaceApp. O 40χρονος Ρώσος, διηύθυνε μια ομάδα 12 ατόμων και με την βοήθειά της δημιούργησε αυτό που αποτελεί σήμερα την πιο «καυτή» αλλά κι «αμφιλεγόμενη» εφαρμογή στον κόσμο, η οποία χρησιμοποιεί φίλτρα τεχνητής νοημοσύνης για να σας αλλάξει φύλο ή να σας δείξει πώς θα σας σμιλεύσει ο χρόνος.

Και λέμε «καυτή» γιατί το FaceApp κατάφερε να σκαρφαλώσει στις υψηλότερες θέσεις των download charts τόσο για iOS όσο και για Android αφότου εκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη, μεταξύ των οποίων και μερικές διασημότητες ακολούθησαν την πρόκληση «FaceApp Challenge», δέχτηκαν δηλαδή να δημοσιεύσουν σε οποιοδήποτε κοινωνικό δίκτυο επιθυμούν, μια ρυτιδιασμένη φωτογραφία τους.

Όσο για το αμφιλεγόμενη, είναι γιατί μόλις το FaceApp έγινε τόσο δημοφιλές, οι χρήστες του άρχισαν να φοβούνται για την προέλευση και τα κίνητρα των δημιουργών του, υφαίνοντας μια ακόμα θεωρία συνομωσίας που έφτασε μέχρι το κοινοβούλιο διαφόρων χωρών. Οι αρχικές ανησυχίες – οι οποίες αποδείχτηκαν αβάσιμες στη συνέχεια –ήταν ότι το FaceApp δεν είχε απλώς πρόσβαση στη φωτογραφία που μετέτρεπε αλλά σε ολόκληρη την συλλογή φωτογραφιών της τηλεφωνικής συσκευής των χρηστών. Στη συνέχεια, ήρθε ξύπνησε στους Αμερικανούς ο φόβος για την Ρωσική απειλή και για το πού πηγαίνουν όλα αυτά τα στοιχεία του προσώπου τους, γεγονός που ώθησε τον γερουσιαστή Chuck Schumer να ζητήσει από το FBI να ερευνήσει σχετικά με αυτή την εφαρμογή.

Σε όλα τα παραπάνω βέβαια συνέβαλε και η περίπλοκη πολιτική απορρήτου της εφαρμογής, την οποία ο ιδρυτής της υποσχέθηκε να την απλοποιήσει το προσεχές διάστημα σε μια προσπάθεια να κάμψει τις ανησυχίες του κοινού. «Την περασμένη Πέμπτη προσπάθησα να υπολογίσω τον αριθμό των κλήσεων που έκανα… Υπολόγισα 200 κλήσεις σε τρεις περίπου ώρες» αναφέρει. «Δεν μπορούσαμε να κάνουμε την καθημερινή δουλειά μας», αναφέρει στην πρώτη συνέντευξή του μετά την επιτυχία της εφαρμογής και την κατάσταση κρίσης που την ακολούθησε.

Σύμφωνα μάλιστα με τα όσα δήλωσε στο Forbes οι νέοι όροι και η νέα πολιτική απορρήτου του FaceApp πιθανόν δεν θα έχει δικαιώματα στις εικόνες των χρηστών της εφαρμογής, σε αντίθεση με την ισχύουσα πολιτική η οποία προσδίδει στο FaceApp σχεδόν πλήρη κυριότητα των υποβαλλόμενων εικόνων, επιτρέποντας στην εταιρεία να χρησιμοποιεί, να αλλάζει και να πωλεί τη φωτογραφία όπου κι όσο θέλει, χωρίς να δίνει καμία αποζημίωση για τον χρήστη.

Ο Goncharov βέβαια εξηγεί ότι ο λόγος που αναφέρονται τόσο γενικοί όροι δεν είναι επειδή είχε πρόθεση να πουλήσει τις φωτογραφίες των χρηστών αλλά επειδή τα αρχικά του σχέδια ήταν να μετατρέψει το FaceApp σε «κοινωνικό δίκτυο για πρόσωπα». «Για να προχωρήσουμε σε τέτοιου είδους εφαρμογή η πολιτική απορρήτου μας θα έπρεπε να μοιάζει αρκετά με αυτή του Instagram. Όμως κανείς δεν κατηγορεί το Instagram αλλά μόνο εμάς. Υπάρχουν άλλες εφαρμογές που συλλέγουν πολύ περισσότερα δεδομένα από την δική μας, οι χρήστες θα έπρεπε ίσως να ανησυχούν γι’ αυτές» τονίζει διευκρινίζοντας ότι η νέοι όροι της εφαρμογής θα είναι διαθέσιμοι τον επόμενο μήνα.

Μάλιστα επαναλαμβάνει ότι το FaceApp διαγράφει αυτόματα τις φωτογραφίες των χρηστών σε 48 ώρες από τους εξυπηρετητές Amazon και Google στους οποίους εκτελείται η εφαρμογή και τονίζει ότι οι φωτογραφίες δεν χρησιμοποιούνται για εμπορικούς σκοπούς. Όσον αφορά το γιατί η εταιρεία αποθηκεύει πρόσωπα σε διακομιστή για 48 ώρες, ο Διευθύνων Σύμβουλος εξηγεί ότι στόχος είναι να μην χρειαστεί οι χρήστες να ξαναφορτώσουν μια φωτογραφία κάθε φορά που εφαρμόζουν ένα νέο φίλτρο.

Μια «ασυνήθιστη επιτυχία»

Ήταν στις αρχές της δεκαετίας του 2000 όταν ο Γκονχάροφ δούλευε στη Microsoft και κατάφερε να πάρει μια γεύση από το μέλλον των smartphones και την εμμονή του κοινού με αυτά. Εκεί εργάστηκε ως προγραμματιστής λογισμικού στα Windows Mobile πολύ πριν από έρθει το iPhone και το Android. Ο ίδιος εκτιμούσε ότι αναπτύσσει το πρώτο ανοιχτό λειτουργικό σύστημα κινητής τηλεφωνίας μεγάλης κλίμακας, κάτι σαν το Android πολύ πριν υπάρξει το λειτουργικό σύστημα της Google. «Ήμουν σίγουρος ότι χτίζω το μέλλον», θυμάται.

Ωστόσο όταν του έγινε μια προσφορά από μια startup στην πατρίδα του την Αγία Πετρούπολη, του ακούστηκε πολύ δελεαστική κι αποφάσισε να την ακολουθήσει. Κάπως έτσι έγινε ο ένας από τους τρεις εταίρους της SPB Software κι ανέλαβε επικεφαλής του τμήματος τεχνολογίας της εταιρείας αυτής που ανέπτυσσε οθόνες για Windows Phone. Με την έλευση των iPhone και των Android τα Windows phone άρχισαν να χάνουν έδαφος και μαζί με αυτά άρχισε και η πτωτική πορεία της εταιρεάις του Goncharov. Στη συνέχεια προσπάθησε να ανταγωνιστεί την Apple δημιουργώντας ένα κλειστό σύστημα, μια απόφαση που ακόμα μετανιώνει όπως λέει.

Όχι πολύ αργότερα, η SPB αποφάσισε να εστιάσει στο Android και να φτιάξει την ρωσική μηχανή αναζήτησης Yandex η οποία πουλήθηκε έναντι 38 εκατομμυρίων δολαρίων το 2011. Ο ιδρυτής του FaceApp ωστόσο δεν αποκαλύπτει το ποσοστό του, λέγοντας μόνο «ας πούμε ότι είχα αρκετά χρήματα για να ξεκινήσω τη δική μου επιχείρηση και να μην χρειάζεται να αναζητών πρόσθετες επενδύσεις».

Κατά τη διάρκεια της πορείας του στη Microsoft καθώς και στη Yandex, ο Goncharov γοητεύτηκε από νευρωνικά δίκτυα τα οποία προσπαθούν να μάθουν και να επεξεργάζονται πληροφορίες όπως ο ανθρώπινος εγκέφαλος. Σε όλη αυτή την πορεία σκεφτόταν ότι ένας αλγόριθμος θα μπορούσε να τροποποιήσει ένα πρόσωπο υπό συγκεκριμένες συνθήκες, όπως το φύλο ή το χρώμα των μαλλιών και σκεφτόταν πως θα τον αναπτύξει.

Αφότου έφυγε από τη Yandex το 2013, προχώρησε στη δημιουργία των δικών του προϊόντων, ωστόσο η ιδέα για τον αλγόριθμο αυτό δεν έφευγε από το μυαλό του, ώσπου το 2016 αποφάσισε να ξεκινήσει αν αναπτύσσει το FaceApp.  Το 2017 ήταν έτοιμη η beta έκδοση. Από τότε, από την βασική της δηλαδή μορφή, η εφαρμογή έγινε viral εξαιτίας ενός φίλτρου ονόματι «hotness» το οποίο έκανε τους χρήστες πιο όμορφους.

Με εκατομμύρια χρήστες ερωτευμένους με την εφαρμογή, ο Goncharov γρήγορα συνειδητοποίησε ότι θα έπρεπε να αλλάξει το επιχειρηματικό του μοντέλο. Η εφαρμογή θα έπρεπε να παραμείνει δωρεάν οι χρήστες όμως θα έπρεπε να πληρώνουν για να αφαιρείται από την φωτογραφία τους το υδατογράφημα του FaceApp, για να μην βλέπουν ενοχλητικές διαφημίσεις καθώς και για να προσθέτουν μερικά χαρακτηριστικά υψηλής ποιότητας. Στην πραγματικότητα, το FaceApp μπορούσε να αντικαταστήσει τους ειδικούς στο PhotoShop με την τεχνητή νοημοσύνη (AI).

Το FaceApp βγάζει εκατομμύρια

Σήμερα η επιτυχία του FaceApp είναι δεδομένα ωστόσο ο Goncharov, ο οποίος κατέχει το 100% της επιχείρησης, την χαρακτηρίζει ασυνήθιστη επιτυχία.

Χωρίς να αποκαλύπτει αναλυτικά οικονομικά στοιχεία ή να αναφέρει τον ακριβή αριθμό των συνδρομητών και των απλών χρηστών, σημειώνει ότι το FaceApp ήταν κερδοφόρο από την πρώτη στιγμή που έγινε viral, δηλαδή προ διετίας. «Είμαστε πολύ κερδοφόροι», λέει και οι αναπτυξιακές προοπτικές είναι καλές. «Θα μπορούσα εύκολα να βρω επενδυτές από την Silicon Valley… αλλά δεν χρειάστηκε αφού είχαμε οργανική ανάπτυξη». Ωστόσο δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να αναζητήσει χρηματοδότηση από κάποιο VC στο μέλλον, όπως έχουν κάνει άλλες εφαρμογές που επεξεργάζονται φωτογραφίες ή τα κοινωνικά δίκτυα.

Το μόνο στοιχείο που δίνει είναι πως η πελατειακή βάση που διατηρεί συνδρομή επί πληρωμή φτάνει μετά βίας το 1%, οπότε αν λάβουμε υπόψη μας τον αριθμό των λήψεων από το Google Play, που φτάνουν τα 100 εκατ. και την μηνιαία συνδρομή που φτάνει τα 3,99 δολάρια η εταιρεία θα πρέπει να βγάζει σίγουρα τα 4 εκατ. ετησίως και ενδεχομένως πολύ περισσότερα αν λάβουμε υπόψη μας και τους χρήστες του iOS ή όσους πληρώνουν την ετήσια συνδρομή των 20 δολαρίων.

Όσο για το τι σχεδιάζει ο Goncharov αναφέρει ότι η συνέχεια θα έρθει με βίντεο το οποίο όμως δεν θα μοιάζει με τα Live φιλτρα που χρησιμοποιεί για παράδειγμα το Snapchat αλλά θα είναι κάτι μαγικό. Κι ελπίζει αυτή η μαγεία να μην επιφέρει μια δεύτερη κρίση πανικού σχετικά με την ιδιωτικότητα.